Categorie: Pers

Une chanteuse turque. Un joueur de qanun traditionnel irakien. Un violoncelliste européen.

Il n’en faut pas plus pour vous présenter cette combinaison hors du commun qui a donné naissance à ce “Zumurrude” au parfum d’Orient, enregistrement modeste qui n’a d’autre prétention ou d’autre mérite que de vouloir exister, mais qui ne fera pas de vagues et ne sera relayée ni par les radios, ni par les journaux qu’ils soient spécialisés ou non, ni par les spots publicitaires de tout acabit. Et c’est là une donnée essentielle pour qui désire percer les mystères de notre société de consommation : l’absence d’exposition médiatique n’a jamais rendu un disque mauvais ! À contrario, si bien des disques nous sont ainsi imposés et matraqués à longueur de journée, c’est en vertu de leur incommensurable médiocrité (qu’il faut tout de même bien vendre).

Avec Tri A Tolia, je vous convie à un périple chamarré à dos de chameau à travers les jardins suspendus d’une nouvelle Babylone perdue en plein désert. La voix sensuelle de Melike Tarhan nous y guide comme un phare dans ces mille et une nuits d’un tangible imaginaire. Si il y a présence de génie, ce disque en incarnerait la fiole magique. Les parties instrumentales, d’un raffinement qui confine au sublime, ne sont pas en reste, dégageant un charme irrésistible, balayant d’un coup de sirocco les phantasmes désormais inaccessibles d’une Natacha Atlas liposucée et d’une Lisa Gerrard plus dead que jamais.

door Holly Moors

Tri a tolia is een trio dat bestaat uit Melike Turhan, die met haar Turkse stemgeluid en haar composities een groot deel van de sound van het trio bepaalt, Osama Abdulrasol, die de qanun bespeelt (een soort citer of kleine harp), ook componeert en arrangeert, en Lode Vercampt, cellist en arrangeur. Aan die samenstelling kun je al zien dat je hier een bijzonder trio te horen krijgt. Multiculturele volksmuziek van deze tijd.

Bijzondere muziek, met een smeulende passie gemaakt, traditioneel, maar ook jazzy, met onverwachte wendingen. Spannende muziek. Mooie muziek ook. Wereldfusie, maar wel fusie die dicht bij Turkije blijft. Overigens komt Abdulrasol uit Irak, en hoor je dankzij hem ook Arabische klanken. Lode Vercampt is de Belg die laat horen dat muziek ook echt universeel is, en die de Turkse en Iraakse traditie hier net even dat tikje de westerse kant op geeft om het voor onze oren ook aangenaam te maken allemaal. Hij weet niet alleen lyrische klanken aan zijn cello te ontfutselen, hij gebruikt hem regelmatig ook tokkelend als bas. Samen weten ze een ongekend mooi, vol geluid te creëren. Intiem en dromerig, losjes gebaseerd op de verhalen uit duizendenéénnacht.

Het is ook een album met subtiele verrassingen geworden, waarin bijvoorbeeld cello en qanun een fraai duet aangaan. Dat levert bij vlagen echt adembenemend mooie muziek op. Wel muziek waar je de tijd en de rust voor moet nemen, zodat je je rustig kunt laten meevoeren.

door Jan de Raaf

November 2008 is er een nieuw juweeltje van het Belgische label homerecords uitgekomen.
Het gaat hier om de debuut cd van het trio Tri a Tolia. De groep is een afsplitsing van de groep Melike, bestaande uit Melike Tarhan (zang) afkomstig uit Turkije, Osama Abdulrasol (qanun) uit Irak en Lode Vercampt (cello) uit België. Deze drie-eenheid zorgt voor een prachtige samensmelting van Arabische en Turkse muziek met een vleugje West Europese invloed.
De meeste teksten en muziek zijn geschreven door zangeres Melike of een combinatie van Melike en Osama, op enkele traditionele nummers. De arrangementen zijn veelal van de hand van Osama en Lode.

Wat mij meteen opviel toen ik de cd in de brievenbus vond was het prachtige artwork, hierna heb ik het schijfje in mijn cd-speler gestopt om een eerste algemene indruk te krijgen. Tijdens het luisteren was ik wat andere bezigheden aan het doen dus de muziek fungeerde wat als achtergrond muziek, met resultaat dat de eerste indruk niet echt positief was. Ik vond het soms iets te vaag en ach er zaten wel leuke dingen in maar het waren wat flarden en ik kon er geen wijs uit worden. Wat ging er hier mis? Het is geen achtergrond cd! Het is een cd waar je als je er met aandacht naar luistert, je als beloning er prachtige klanken voor terug krijgt.
Het is een verhalende cd en hij neemt je dan ook mee op een prachtige reis, volgends het boekje: een reis langs de verhalen van de mooie prinses Zumurrude (1001 nacht) die op haar sofa ligt in afwachting van een magische nacht vol dromen over de liefde.

De teksten op de cd zijn zeer poëtisch van aard en de begeleiding/arrangementen onder deze teksten kan je grofweg in drie verschillende typen onderscheiden. Er staan op de cd nummers waarbij de tekst centraal staat en de instrumentale arrangementen een sferische ondersteuning tot gevolg hebben, zonder de tekst zou dan ook het stuk weg vallen. Daarnaast staan er op de cd nummers met een zekere liedstructuur, coupletten en refreinen met een soort van bridge er tussen door of op het eind. Deze nummers liggen het gemakkelijkst in het gehoor en zul je dan ook af en toe misschien mee neuriën op de fiets bijvoorbeeld. De derde categorie is het instrumentale nummer op de cd, dat wat klassiek aandoet, wat resulteert in prachtige twee stemmige melodieën van de qanun en cello.
Verspreidt over de cd wordt er de ruimte genomen om te soleren/improviseren, wat resulteert in mooie gesprekken tussen de cello en de qanun.

Het mooie aan deze cd vind ik de diversiteit die erop terug te vinden is. Dit is zowel in het gebruik van de instrumenten (de cello word soms als percussie/ pizzicato bas instrument gebruik, om daarna weer prachtige gestreken partijen te spelen) als in de stukken onderling en toch ondanks deze diversiteit is het als geheel een eenheid.
Verder vind ik de dynamiek in tempo en volume een groot pluspunt, het maakt de muziek levendig. Het enige negatieve aan deze cd zou kunnen zijn dat je er de tijd voor moet nemen om hem te luisteren maar ja, is dat echt negatief?

door Luther Zevenbergen

« Zumurrude » heet de eerste cd van het Gentse multiculturele trio Tri a Tolia. In een spannend spel tussen de cello van Lode Vercampt, de qanun van Osama Abdulrasol en de zang van Melike Tarhan worden de westerse, Arabische en Turkse tradities samengebracht. De groep beheerst de kunst van het weglaten, zodat het transparante en intense geluid je als luisteraar de muziek in zuigt. Nieuwsgierig geworden reisde ik naar Gent voor een interview met de Turkse zangeres van de groep.

Melike Tarhan is al lang muzikaal actief in diverse projecten. Zo was ze al te horen in projecten van Olla Vogala en Dirk Brosse. Een grotere bezetting rond de leden van Tri a Tolia bracht al eerder de cd “Macar” uit bij Harmonia Mundi, en ook die cd werd goed ontvangen. Ze is geboren en getogen in Gent, maar door haar Turkse ouders kwam ze al vroeg i aanraking met Turkse muziek. Dat mondde reeds in haar studententijd uit in optredens binnen de Turkse gemeenschap van Gent.
” Ik heb Germaanse talen gestudeerd en terwijl ik dat deed begon ik gewoon hier en daar te zingen. Zo ben ik me meer en meer in gaan interesseren en heb ik geprobeerd zo veel mogelijk bij te leren. Ik vind het ook belangrijk om steeds nieuwe dingen te leren. Je hebt iets geleerd en dan zoek je weer naar iets nieuws.”
“Toen ik daar studeerde, was ik meer mijn eigen studie aan het maken. Je hebt daar een enorme Turkse gemeenschap en alle verschillende tradities zijn daar aanwezig. Niet alleen die van de streek van mijn ouders, centraal Anatolië, meer ook van het oosten en zuidoosten. Dat is een prachtige traditie, waar ik een beetje verliefd op ben geworden. Dat zijn niet alleen Koerden, maar ook veel Alevieten. Bijna in elk Alevitisch gezin staat een saz en die mensen leven daar veel meer mee.

Na haar tijd in Berlijn leerde ze Osama Abdulrasol kennen. Osama speelt qanun, het Arabische hakkebord. Ook hij is zeer actief in diverse projecten. Als muzikant, maar ook als producer.
“Als Irakees heeft hij weer zijn eigen muziek meegenomen en heeft daarnaast ook veel westerse invloed. Hij heeft ook veel westerse muziek bestudeerd. Klassiek, jazz, folk, van alles.”
Inmiddels is ze met Osama getrouwd en hebben sinds kort een kind, dat niet toevallig Zumurrude heet. “Gent is een stad met veel muzikanten, die elkaar ook kennen. Ik ben daar door Osama meer ingerold. Hij had al die contacten al. Ik ben nu, met mijn kind, veel selectiever geworden. Ik heb ook dingen afgezegd omdat ik me er niet in kon vinden. Ik doe alleen dingen waar ik echt helemaal in geloof.
Goede muzikanten en het moet muziek zijn die mij raakt. Niet echte amusementsmuziek. Ik heb dat wel gedaan, maar daar kan ik minder mee. Het moet intiemer zijn, of meer voor culturele centra.”

Opvallend is de sterke band die Melike en Osama hebben met de Vlaamse folkwereld. Melike ziet ook een overeenkomst tussen de interesse die zij en veel Turkse jongeren hebben en de toenemende belangstelling van Vlaamse jongeren voor hun eigen traditie.
“Daarnaast ben ik ook geïnteresseerd in de Turkse klassieke muziek. Daar ben ik ook mee opgeroeid omdat mijn moeder een groot liefhebber was. Ze zat die liederen altijd mee te zingen en ken ik er dan ook veel van buiten.” Tri a Tolia wordt compleet gemaakt door de inbreng van cellist Lode Vercampt. Ook al een bekende in het wereldje. “Het is eigenlijk heel toevallig tot stand gekomen. Lode, de cellist speelde in onze grotere groep en we speelden heel graag samen met hem. De klank van de qanun en de cello, dat gaat heel goed samen. De qanun is redelijk hoog. Lode kan heel laag spelen, van die baspartijen, maar ook hele hoog melodielijnen. We kregen een keer een optreden aangeboden waar slechts budget was voor een trio. We wilden dit wel graag doen. Tijdens de repetitie bleek deze samenstelling heel goed te werken en we hebben meteen maar een demo gemaakt. Die kwam via in handen van Michel van Achter, van Homerecords. Hij belde ons om te vertellen dat hij een cd wilde uitbrengen met deze muziek.”

Wie de cd beluistert zal het opvallen dat de verschillende tradities heel organisch samensmelten. Het likt dan ook alsof de muziek goed is uitgedacht, of het een product is van lang samenspelen. Niets blijkt minder waar.”
“Door het verzoek van Michel kwam het eigenlijk heel spontaan tot stand, want we hadden helemaal niet gepland om met Lode een trio te vormen. Michel wilde een afspraak maken om over de cd te praten. Dus ik moest snel aan de slag. Ik zei hem: “Ja hoor, ik heb nog wel andere nummers.” Maar het waren slechts onuitgewerkte ideeën. Voor de opnamen is Lode hier vier keer geweest. We hebben een nummer steeds een paar keer gerepeteerd en dan opgenomen. Er stond eigenlijk maar weinig vooraf vast. Ik had op dat moment hele kale partituren, eigenlijk alleen de melodie. Osama en Lode hebben tijdens de sessies voor de arrangementen gezorgd.”
De kale, transparante arrangementen, een van de sterke punten van de cd, zijn dus door improvisatie tot stand gekomen.
“Dat is vaak zo, dat de beste dingen spontaan gekomen. Het is allemaal heel natuurlijk ontstaan, het is ook mijn geluk dat ik dit met Osama en Lode heb kunnen doen.”
Ook al heeft Melike nog drie jaar aan het conservatorium gestudeerd, ze houdt er niet zo van om muzikale ideeën uit te schrijven. Ze neemt het meestal direct op minidisc op en werkt dat dan later uit.
“Ik wilde heel graag de techniek leren van de westerse zang. Daarom ben ik naar het conservatorium gegaan, maar muziek noteren vond ik heel lastig. Maar ik heb gelukkig een paar vriendinnen van het conservatorium die het leuk vinden om te helpen met het uitschrijven. Voor hen zitten er van die rare ritmes in. Ze vragen me dan wat ik nu toch weer heb bedacht.”

Het titellied van de cd is genoemd naar een prinses uit de sprookjes van Duizend en een nacht. Op de cd wordt deze figuur ook geïntroduceerd. Wat er echter niet bij vermeld is, is dat het nummer en de cd eigenlijk naar Melike’s dochter vernoemd zijn. “Het titellied heb ik geschreven toen ze nog maar een paar dagen oud was. Ze lag dan in mijn armen. Ik was toen met die liedjes bezig voor de cd en het moest allemaal rap gebeuren. Het is dus eigenlijk een wiegelied. De liederen op de cd hebben allemaal in zekere zin liefdesteksten, behalve “Zumurrude”. Toch past het er wel bij, want ik ben eigenlijk ook verliefd op haar.”

by Gerald Van Waes 

I had to lay this album aside for a while because it’s main focus was a bit too much of a different world than ours. I needed the right angle as an entrance to find total comfort in it.

I knew already Osama Abdulrasol’s previous project with singer Melike, in essence this wasn’t too different from before. The trio is a cooperation of a Turkish singer (Melike Tarhan), Iraqi kanun (sounding slightly like the Persian santur from it’s neighbouring country), and cello by Lode Vercampt. At a certain point there’s a chamber orchestral arrangement, elsewhere a moody drone, a few great alternations of instrumental duet improvisations between kanun and cello, from dynamic to close moody and harmonious gliding together.

The album sounds like another song cycle which unfolds itself like a story on stage, a mostly melancholy love story of personal longing, at times unreachable like an image from a fairy tale. At some point later there’s a more happy sounding song. Strangely enough the melancholy sounds more recognisable for we don’t understand the backgrounds of the happenings enough. In that way the music could have needed a little bit more help. The lyrical themes are included with words in the booklet, and the instrumentals gives us time to balance our perception and get better into the moods behind the concept, but just a little change can already make questions and disorientation, for we cannot follow the whole movement through that easily. Just a little bit of poetic spoken word or so in a different language could have helped on these small moments (just a suggestion), or projected images.

Never the less it does provides a glimpse of a different world, which Lode Vercampt on cello already adapted well.

by John Ridpath

Four years on from the entrancing album Macar, vocalist Melike Tarhan has reunited with two of her fellow musicians to form Tri A Tolia: “Turkish voice, Iraqi qanun, Belgian cello – One language”. Their stunning debut is named after the tale of merchant’s son Ali Shar in the One Thousand And One Nights. Ali falls in love with an enchanting slave girl, Zumurrude, but she is swiftly kidnapped by a Christian, and the couple spend the rest of the story in search of each other. The ancient narrative supplies the frame for the trio’s series of sad, beautiful songs about love, loss and longing.

After growing up surrounded by the classical and folk music of her home country, then studying western and Indian singing techniques in Germany, Melike’s voice brings new depth and range to the melodies of her native tongue. Seherde Bir Baga Girdim opens the album, with the band taking a characteristically menacing approach to the Anatolian love song. Another exceptional adaptation of a traditional Turkish composition, Yemeni Baglamis Telli Basina, storms along to the staccato rhythms of Lode Vercampt’s cello and Osama Abdulrasol’s frenzied, dervish-like qanun.

From the lilting melodies of Gitme to the unexpected Sturm und Drang coda of Asik Ile, the material penned by Melike and her collaborators is no less impressive. Almost entirely bare of percussion and built upon virtuosic instrumental performances, this is an album of sparse elegance and classical dynamics. No more so, perhaps, than on the instrumental Hüzün, led by Abdulrasol’s qanun and written “for the people of Iraq”. In his memoir of Istanbul, Orhan Pamuk describes hüzün as a distinct breed of sadness: “a state of mind that is ultimately as life-affirming as it is negating”. So it is with Tri A Tolia’s beautifully melancholic take on the Zummurude narrative, in which the happy reconciliation of the original story is hinted at in the music, but never reached.

by Chris Nickson

A Turkish singer, a Belgian cellist and an Iraqi qanun (zither) player might sound like an odd combination, but it works beautifully and atmospherically on this release.

There’s only one old song, the opener “Seherde Bir Baga Girdim,” with the others composed by the musicians, but the feel is the same throughout, exploratory and passionate. With such sparse instrumentation, the magic is in the imagination of the players, and there’s no shortage of that. Singer Melike Tarhan floats like a cloud over the proceedings, but also dives into the music. It’s symbiotic as the trio trade and spark each other, a work of somewhat mysterious art that creates magic, resonating of the East without ever belonging to any specific culture.

Very highly recommended.

par Jean-Luc Matte 

S’agit-il d’un trio ou d’une chanteuse accompagnée ? A l’écoute, c’est, naturellement, la voix de Melike Tarhan que vous écouterez en premier lieu, une voix profonde et grave placée dans la poitrine, mais qu’une plage ultérieure nous fera découvrir tout aussi à l’aise dans un registre plus aigü. Une voix turque, c’est-à-dire à la porte de l’Orient et ornant donc son chant de mélismes mais avec parcimonie. Mais Melike Aarhan n’est pas qu’une voix, elle est également auteur et compositrice de la plupart des morceaux.

D’autres musiques sont signées par le musicien iraquien Osama Abdulrasol qui tient ici le qanun, cette cithare à cordes pincées orientale dont le son aigu et cristallin vient faire contrepoint au timbre profond de la voix de Melike encore renforcé par les basses du violoncelle de Lode Vercampt. Les deux musiciens nous offrent un accompagnement intelligent, sachant rester discrets lorsqu’il le faut, lorsque l’écoute doit se concentrer sur la voix de Melike, venant renforcer les variations d’expression de celle-ci ce qui n’est pas inutile car de nombreuses chansons sont un peu sur le même type de tempo très posé et, sans cela, l’ensemble pourrait paraître monotone mais, grâce à eux il n’en est rien.

Et pour ne rien perdre, le beau livret nous donne en anglais, le sens des différents textes, inspirés par le fameuse légende des Mille et une nuits..

door Dani Heyvaert 

Wie het wereldje van de folk in dit landje zo’n beetje volgt, zal niet helemaal met de ogen gaan knipperen bij het lezen van de namen van de groepsleden van dit vanuit Gent opererende trio: de Turkse zangeres Melike Tarhan is bekend van onder andere Olla Vogala en Dick van der Harst, Osama Abdulrasol komt uit Irak, werd een meester op de qanun (de klassieke Egyptische harp) en was bij ons, naast zijn eigen groep, al te horen bij Oblomow en Les Ballets C. de la B. Cellist Lode Vercampt heeft een curriculum waar onder meer I Fiamminghi, Prima la Musica, Gorki, Dirk Blanchard en Catherine Delasalle in voorkomen.

De tien liederen op deze cd zijn eigenlijk op muziek gezette dromen. Dromen van Zumurrude, één van de mooie prinsessen uit de sprookjes van 1001 nacht. Liggend op haar sofa, droomt zij van de liefde. Heerlijke, romantische poëzie, waar je niet één woord van begrijpt, maar waar je wel meteen door geveld wordt. Dat heeft alles te maken met de manier waarop de plaat is gemaakt: puur en helemaal puur akoestisch. Dat geeft alle ruimte aan stem en instrumenten die volop de gelegenheid krijgen met elkaar te versmelten en op die manier drie culturen te vermengen tot één, bijzonder fraai nieuw muzikaal gegeven. Hoezeer de achtergronden van de drie muzikanten ook verschillen, de taal van de muziek is absoluut en universeel, zoveel is duidelijk.

Resultaat is een verstillend, adembenemend mooi liederensnoer, waar je maar één keer hoeft naar te luisteren om er blijvend aan verknocht te zijn. Hoe mooi verlangen en verdriet kunnen zijn… je houdt het niet voor mogelijk, tot je deze plaat gehoord hebt. Ze kwam een tikkeltje te laat ons huisje binnengewaaid om in aanmerking te komen voor ons eindejaarslijstje van 2008, maar dat is verder geen probleem: deze zuivere pracht vindt zeker haar weg naar de oren van al wie luisteren wil.

door A.F.

Zumurrude is een nauwelijks te definiëren mix van Turks, Arabisch en westers, gecreëerd door zangeres Melike Tarhan, qanunspeler Osama Abdulrasol en cellist Lode Verkampt.

De plaat klinkt overwegend ingetogen en verstild, maar bereikt halverwege toch een onverwacht kookpunt, als de klaterende qanun (citer) in “Azk Ile” wordt opgejaagd door stuwend strijkwerk op de cello. Daarna wisselen bedachtz ame en opwindende passages elkaar af.